ဘာသာေရးျပႆနာမ်ား(၁)

ဘာသာေရး ျပႆနာ ( ၁ )

ဘဒၵႏၲ တိေလာကသာရ ေျဖသည္။

( ေ၀ါဟာရ အထူးမ်ား )
( ေမး )။ ဘုရားပြဲမ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအား မုန္႔စသည္ ေလာင္းလွဴရာတြင္ မုန္႔တေပါက္၊ ၀က္သားတေပါက္ ဟူ၍၄င္း၊
နာေရးကိစၥမ်ား၌ ဆြမ္းသြတ္သည္၊ ဆြမ္းစဥ္သည္ ဟူ၍၄င္း သံုးစြဲေခၚဆိုႀကပါသည္၊
အဘယ့္ေႀကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ ေခၚဆိုသည္ကို ရွင္းျပေတာ္မူပါရန္။
( ေမာင္ဘေအး၊ တိုးတက္ေရးစာႀကည့္သင္း၊ ရြာေထာင္ရြာ၊ မံုရြာျမိဳ႔နယ္ )

( ေျဖ )။ အခ်ိဳ႔အရပ္မ်ားတြင္ မုန္႔ဖုတ္သည္၊ မုန္႔လုပ္သည္ကို မုန္႔ေဖာက္သည္ဟု ေခၚ၍ လုပ္ျပီးေသာ မုန္႔တအိုး လံုးကို မုန္႔တေဖာက္၊ (မုန္႔တေဘာက္) ထို႔အတူ ၀က္သားတအိုးကို ၀က္သာ တေဖာက္၊ (၀က္သာတေဘာက္)ဟု ေခၚရာမွ ဤေ၀ါဟာရမ်ား ျဖစ္လာရန္ အေႀကာင္းရွိပါသည္။
နာေရးကိစၥ ရက္လည္စသည္တို႔၌ ဆြမ္းကို သံဃာေတာ္တို႔၏ သပိတ္အတြင္း သြတ္သြင္းလွဴဒါန္းသည္ကို သပိတ္သြတ္သည္ ူ၍၄င္း၊ သံဃာ ငါးပါး ဆယ္ပါး စသည္ အစဥ္အတိုင္း ဆြမ္းမ်ားစဥ္တန္းလွဴဒါန္းျခင္းကို ဆြမ္းစဥ္သည္ ဟူ၍၄င္း ေခၚပါသည္။
ေဒသအေခၚအေ၀ၚမ်ားမွာ တေနရာႏွင့္တေနရာ မတူႀကပါ၊
သင္ပုတ္လွဴ၊ ေဂၚဆြမ္း၊ ဘံုဆြမ္း၊ တန္းဆြမ္း၊ ဆြမ္းလံုးခ် စသည့္ေ၀ါဟာရမ်ားမွာလည္း ေဒသအားေလွ်ာ္စြာ ရွိႀကသျဖင့္ ေလ့လာဖြယ္ မွတ္သားဖြယ္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။
********************************************************************************

( ပ႒ာန္းႏွင့္ ပုတီးစိပ္ )
( ေမး )။ ဓမၼစာအုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ပုတီးစိပ္နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးပါရွိရာ ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္း ပုတီးစိပ္နည္း မေတြ႔ရပါ၊ ၄င္း ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္းကို အႏုလံု ပဋိလံု ပုတီးစိပ္၍ အက်ိဳး ရွိ/မရွိ သိလိုပါသည္ အရွင္ဘုရား။
( ေမာင္ခိုင္ျမင့္-ေတာင္ငူ )

( ေျဖ )။ ဗုဒၶါႏုႆတိ-ဘုရားရွင္၏ဂုဏ္ကို အဖန္ဖန္ ေအာက္ေမ့ျခင္း၊
ဓမၼာႏုႆတိ-တရားေတာ္ကို အဖန္ဖန္ ေအာက္ေမ့ျခင္း၊
သံဃာႏုႆတိ-သံဃာေတာ္၏ဂုဏ္ကို အဖန္ဖန္ ေအာက္ေမ့ျခင္းဟူ၍ ပုတီးစိပ္ရာ၌ အႏုႆတိ သံုးမ်ိဳးကို အသံုးျပဳႀကသည္၊
ဤတြင္ ပ႒ာန္ ၂၄-ပစၥည္းကို အႏုလံုျဖစ္ေစ ပဋိလံုျဖစ္ေစ ပုတီးစိပ္လွ်င္ ဓမၼာႏုႆတိဘ၀နာ ျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ လြန္စြာအက်ိဳးရွိပါသည္၊ ဤသို႔ ဓမၼာႏုႆတိအေနျဖင့္ တရားေတာ္ကို အထပ္ထပ္ပြားမ်ားျခင္း၊ ပုတီးစိပ္ျခင္းတို႔ေႀကာင့္ ဤဘ၀မွာပင္ မဂ္တရား ဖိုလ္တရားမ်ားကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေႀကာင္း အကယ္၍ မ်က္ေမွာက္မျပဳရသည့္တိုင္ေအာင္ လူ႔ဘံု နတ္ရပ္ ျမတ္ေသာသုဂတိဘ၀သို႔ လားရျခင္းအက်ိဳးမ်ားကို ရႏိုင္ေႀကာင္း ၀ိသုဒၶိမဂ္တြင္ ဆိုထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
*********************************************************************************

( နိဗၺာန္ ယာဥ္ )
( ေမး )။ အသုဘယာဥ္ကို နိဗၺာန္ယာဥ္ဟု အဘယ့္ေႀကာင့္ ေခၚပါသနည္း၊ ယင္းသို႔ ေခၚျခင္းေႀကာင့္ ဘာသာမတူသူမ်ားက နိဗၺာန္ဆုေတာင္းသည္ကို တမ်ိဳးထင္ေနႀကပါသည္၊ နိဗၺာန္ယာဥ္ဟူေသာ အမည္အစား အသုဘယာဥ္ဟု ျပင္ဆင္သင့္၊ မသင့္ ေျဖႀကားေပးေတာ္မူပါရန္။
( ေမာင္စိုးျနင့္-လမ္းမေတာ္ျမိဳ႔နယ္ )

( ေျဖ )။ ေရွးဆရာျမတ္မ်ားက
ေသျခင္းတပါး၊ ဤတရားကား၊ မ်ားျပားလူ႔ေဘာင္၊ အက်ိဳးေဆာင္သည္၊ အိုေအာင္ေအာင္းေမ့၊ စီးျဖန္းႀက-ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။
ေသျခင္းတရား မရဏာႏုႆတိကို အခါခပ္သိမ္း ဆင္ျခင္းပြားမ်ားေနလွ်င္ နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကို အျမန္ဆံုး မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေႀကာင္း ေဟာႀကပါသည္၊ အလြန္မာန္မာနႀကီးေသာ ေခမာမိဖုရားႀကီး စသည္တို႔ကို ေသျခင္းတရားျပ၍ တရားထူးကို ရေစပါသည္၊
သားေသ၍ ေသာကမ်ားေနေသာ ကိသာေဂါတမီအားလည္း ေသျခင္းတရားကို ျမင္ေအာင္ျပ၍ ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာပါသည္၊
ယသသူေဌးသားႏွင့္ အေဖာ္ ၅၅-ဦးတို႔သည္ ဇရပ္တြင္ အလိုလိုေသ၍ ပုပ္ေနေသာ အသုဘအေလာင္းေကာင္ကို ေဆာင္ယူသျဂႋဳဟ္ခဲ့ပါသည္၊ ထို႔ေႀကာင့္ ယသသူေဌးသားဘ၀တြင္ သူငယ္ခ်င္းတစု မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္တရားကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ ရႏိုင္ခဲ့ပါသည္၊
ထိုပေႀကာင့္ မိမိတို႔အနီးတြင္ တဦးဦးေသလြန္၍ အသုဘႀကံဳလွ်င္ ေသျခင္းတရာကို ပြားမ်ားျခင္း၊ ရႈဆင္ျခင္ျခင္းႏွင့္ အသုဘကို ၀ိုင္း၀န္းပို႔ေဆာင္ သျဂႋဳဟ္ေပးျခင္းျဖင့္ နိဗၺာန္တရားကို ဤမ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ ျမင္သိေစႏိုင္ေအာင္၊ သို႔မဟုတ္ ေနာက္ေနာက္ဘ၀တို႔တြင္ လြယ္လြယ္ကူကူ ျမင္သိႏိုင္ေအာင္၊ ပါရမီျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ လူေသ အသုဘတင္ ယာဥ္ကို နိဗၺာန္ယာဥ္၊ က်န္ရစ္သူမ်ား နိဗၺာန္ရေရး အားေပးျဖစ္ေပၚေစေသာ ယာဥ္-ဟု ေရွးက ေ၀ါဟာရျပဳခဲ့ဟန္ တူပါသည္။ ေရွးက အခမဲ့ကုသိုလ္ျဖစ္ အသုဘပို႔ေသာယာဥ္ကို နိဗၺာန္ယာဥ္ဟု ေခၚျခင္းျဖစ္ေသာလည္း ယင္းေ၀ါဟာရအတိုင္း ေခၚေ၀ၚေနျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္၊ သို႔ေသာ္ ယခုေခတ္တြင္ အသုဘယာဥ္ဟုလည္း ေခၚေ၀ၚေနႀကပါသည္၊ နိဗၺာန္ယာဥ္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ ေဖာ္ျပပါအတိုင္း နက္နဲေသာသေဘာကို ေဆာင္ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာတို႔အဖို႔ ေတြးေတာစဥ္းစား သံေ၀ဂပြားႏိုင္သျဖင့္ အက်ိဳၚရွိေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါသည္။
*********************************************************************************

( သမၺဳေဒၶဂါထာလာ ဘုရားေပါင္း )
( ေမး )။ သမၺဳေဒၶဂါထာတြင္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားအေလာင္း ကမၻာသေခ်ၤ ႏွစ္ဆယ္အတြင္း ေတြ႔ႀကံဳဆုပန္ရေသာ ဘုရားေပါင္း ငါးသိန္းတေသာင္းႏွစ္ေထာင္ႏွင့္ ႏွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူဟု ဆိုပါသည္၊ ယေသာဓရာေထရီ အပါဒါန္တြင္ ဘုရား ကုေဋ ရာေပါင္းေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ၌ ဆုပန္ခဲ့ေႀကာင္းဆိုထား၍ ဘုရားေလာင္းထက္ပင္ ပိုေနပါေသးသည္၊ ပါဠိေတာ္ျဖစ္ေသာ ေထရီဂါထာကို ေထာက္၍ ေနာက္မွေရးေသာ သမၺဳေဒၶဂါထာက မွန္ကန္ႏိုင္ဘြယ္မရွိဟု အခ်ိဳ႔အခ်ိဳ႔ေသာ ေရွးဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက သမၺဳေဒၶဂါထာကို မယံုႀကည္ အေလးမျပဳဟု ႀကားဖူးပါသည္၊ ထိုျပႆနာကို ရွင္းလင္းျပေတာ္မူပါရန္။
( ဓမၼာစရိယ ဦးသန္းထြန္း-ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႔ )

( ေျဖ )။ ယေသာဓရာေထရီ အပါဒါန္တြင္ သ႒ိေကာဋိသဟႆ-စသည္ျဖင့္ ေကာဋိသဟႆ ပါဠိမ်ားစြာျဖင့္ ပါရွိပါသည္၊ ေထရီအပါဒါန္မွာ အ႒ကထာဟူ၍ မရွိသျဖင့္ မည္သို႔ဖြင့္ဆိုမည္ မသိရေသာ္လည္း အဂၤုတၱရအ႒ကထာ (အံ-႒-၃-၂၇၀ ) ေ၀လာမသုတ္ အဖြင့္တြင္ ေကာဋိသဒၵါကို ဒသ ( တကုေဋကို တဆယ္ )ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ယူရေႀကာင္း၊ ၀တၳေကာဋသဟႆာနိ-အဖြင့္တြင္ ဣဓ ပန ဒသ သာဋကာတိ၀ုတၱံ-ဟု ဖြင့္ျပထားပါသည္၊ ထိုအဖြင့္ အ႒ကထာစကားအရ ေထရီအပါဒါန္လာ ေကာဋိတခုကို တဆယ္ယူပါလွ်င္ သမၺဳေဒၶ လာ ဘုရားအေရအတြက္ႏွင့္ ကိုက္ညီလာႏိုင္ပါသည္၊ ဓမၼာစရိယ ဦးသန္းထြန္းအေနျဖင့္ ေထရီဂါထာလာေကာဋိသဟႆမ်ားကို အဂၤုတၱရအ႒ကထာအဖြင့္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေလ့လာ တြက္ခ်က္ႀကည့္ျပီး သံသယရွင္းလင္းေစလိုပါသည္။ ( ဤစကားႏွင့္စပ္ေသာ အျခားရွင္းလင္းခ်က္ တမ်ိဳးကိုလည္း ဇိနတၳပကာသနီ က်မ္းဦး စသည္၌ ႀကည့္ရႈ ဆင္ျခင္၍ သေဘာက်ေစလိုပါသည္ )။
********************************************************************************

( အ႒ာနေမတံ ပါဠိေတာ္မူ )
( ေမး )။ အ႒ာနေမတံ ဘိကၡေ၀-ပါဠိမွာ ဘုရားႏႈတ္ေတာ္ထြက္ အစစ္ ျဖစ္ပါသလားဘုရား၊
အႏုပကၠေမန ဘိကၡေ၀ တထာဂတံ ပရိနိဗၺာယႏၲိ-ပုဒ္ပါ ဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသလားဘုရား။
( ဦးျမင့္ထူး-အမွတ္ ၈၊ ဦးဘိုးခင္လမ္း၊ သူဖ႒းကုန္း၊ ႀကည့္ျမင္တိုင္ )

( ေျဖ )။ ၄င္းပါဠိ အစအဆံုးမွာ
အ႒ာနေမတံ ဘိကၡေ၀ အန၀ကာေသာ ယံ ပရူပကၠေမန တထာဂတံ ဇီ၀ိတာ ေ၀ါေရာေပယ်၊ အႏုပကၠေမန ဘိကၡေ၀ တထာဂတံ ပရိနိဗၺာယႏၲိ-ဟူ၍ပင္ျဖစ္ပါသည္။
မူရင္းမွာ ၀ိနည္း စူဠ၀ါ ပါဠိေတာ္ (ႏွာ-၃၅၅) ေလာဟိတုပၸါဒက အခန္းတြင္၄င္း၊
ယင္း (ႏွာ-၃၅၇) နာဠာဂီရိ ေပသန-အခန္းတြင္၄င္း ပါရွိပါသည္။
အနက္ျမန္မာျပန္မွာ-
ဘိကၡေ၀-ရဟန္းတို႔၊ ပရူပကၠေမန-သူတပါးတို႔၏ လု႔ံလပေယာဂျဖင့္၊ တထာဂတံ-ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ယံ-အႀကင္အေႀကာင္းေႀကာင့္၊ ဇီ၀ိတာ-ဇီ၀ိတိေျႏၵမွ၊ ေ၀ါေရာေပယ်-ခ်ရာ၏၊ ဧတံ-ဤသို႔ ခ်ႏိုင္ျခင္းသည္၊ အ႒ာနံ-အေႀကာင္းမဟုတ္၊ အန၀ကာေသာ-အခြင့္မဟုတ္၊ (ထံုးစံမရွိ)။
ဘိကၡေ၀-ရဟန္းတို႔၊ တထာဂတာ-ျမတ္စြာဘုရားတို႔သည္၊ အႏုပကၠေမန-သူတပါးတို႔၏ လုံ႔လပေယာဂ ကင္းသျဖင့္၊ ၀ါ-အလိုလိုသာ၊ ပရိနိဗၺာယႏၲိ-ပရိနိဗၺာန္ ၀င္စံေတာ္မူႀကကုန္၏။ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္၊
အႏုပကၠေမန ဘိကၡေ၀-စေသာ ေနာက္ပိုဒ္ပါမွသာ ဘုရားေဟာေတာ္မူရင္း ျပည့္စံုပါသည္။
********************************************************************************

( ေက်ာင္းပရိ၀ုဏ္အတြင္း ဖိနပ္ စီးေကာင္း မစီးေကာင္း )
( ေမး )။ ၁။ ေက်ာင္းပရိ၀ုဏ္အတြင္း လူမ်ား ဖိနပ္ စီးေကာင္း မစီးေကာင္း သိလိုပါသည္ဘုရား။
၂။ ေက်ာင္းတိုက္ပိုင္ ဆရာေတာ္က ဖိနပ္စီးခြင့္ ျပဳႏိုင္ မျပဳႏိုင္ သိလိုပါသည္ဘုရား။
( ရွင္ပုည-အရိယ၀ံသေက်ာင္းတိုက္ ဘာအံျမိဳ႔ )

( ေျဖ )။ ေက်ာင္းပရိ၀ုဏ္အတြင္း လူမ်ား ဖိနပ္စီေကာင္း မစီးေကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ကိုးကာေဖာ္ျပႀကရေသာ အေထာက္အထားမွာ ရာဇာ ကိရ ပုေဗၺ ေစတိယဂၤေဏ သဥပါဟေနာ အဂမာသိ၊ နိသဇၨနတၳာယ ပညတၱကဋသာရကဥၥ အေဓာေတဟိ ပါေဒဟိ အကၠမိ။ ( ဒီ-႒ ၁-၁၂၆ ) ပါဠိျဖစ္သည္။
ဗိမၺိသာရမင္းႀကီး ေျခဖ၀ါး ဓားခြဲခံရျပီး နတ္ရြာစြရသည္မွၾ ေရွးေရွးဘ၀က ေစတီ ယင္ျပင္ေတာ္၌ ဖိနပ္စီး၍ သြားခဲ့ဖူးျခင္းႏွင့္ ရဟန္းသံဃာတို ထိုင္ရန္ခင္းထားေသာ အခင္း (ဖ်ာ) ေပၚကို ေျခမေဆးဘဲ (ေပက်ံေသာ ေျချဖင့္) နင္းသြားဖူးေသာေႀကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္၊ ေစၽႊယင္ျပင္ဟုသာဆို၍ ေက်ာင္းပရိ၀ုဏ္ဟုကား မဆိုပါ၊ ေက်ာင္းႏွင့္စပ္၍ကား သံဃာမ်ား ေနထိုင္ရန္ ခင္းထားေသာဖ်ာ စသည့္ အခင္းေပၚ၌ ေျခမေဆးဘဲ ေပေပက်ံက်ံ ေျချဖင့္ နင္းသြးျခင္းကို ဆိုေပသည္။
ဤဖိနပ္ကိစၥမွာ အမ်ိဳးသာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေနဟန္ တူပါသည္။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအရ ေလးစားအပ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔ေရွ႔သို႔ ဖိနပ္ခၽြတ္၍ သြားရသည့္ထံုးစံ ရွီေပသည္၊ ယင္းျမန္မာယဥ္ေက်းမႈမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာ မူရင္းမွ သက္ဆင္းရာ အိႏၵိယယဥ္ေက်းမႈႏွင့္လည္း ဆက္စပ္လာပံုရပါသည္၊ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ားသို႔ ၀င္တိုင္းပင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္လည္း ဖိနပ္ခၽြတ္ အေလ့ရွိေနေပသည္၊ အိႏၵိယနည္းတူပင္ သီရိလကၤာ၊ နီေပါလ္ စသည့္ႏိုင္ငံမ်ားမွာလည္း ဤအတူ ဖိနပ္ခၽြတ္ေလ့ရွီသည္၊ အေရွ႔ဘက္ ႏိုင္ငံမ်ား၌ကား ဤဓေလ့မရွိႀကပါ၊ အထူးတလည္ ရိုေသေလးစားမႈ ဂါရ၀နိ၀ါတ တရားအရ ျမန္မာ့ေရွးထံုးစဥ္လာ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ဘုရားေက်ာင္းကန္တို႔မွာသာမက မိမိတို႔အိမ္ေပၚ တိုက္ခန္းတို႔မွာပင္ ဖိနပ္ခၽြတ္ျခင္းမွာ ယဥ္ေက်းေသာအမူအရာမ်ားျဖစ္၍ လက္ခံထိုကေသာကိစၥပင္ ျဖစ္ပါ၏၊ အထူးမွာ သံဃာေတာ္မ်ားထိုင္ရန္ ခင္းထားေသာ ဖ်ာအခင္းတို႔တြင္ ေပက်ံေသာေျခတို႔ျဖင့္ မနင္းမိရန္ႏွင့္ ေက်ာင္းေပၚတက္ရာ၌ ေျခကိုစင္ႀကယ္ေအာင္ သုတ္သင္ရန္ အေရးႀကီးေႀကာင္းကိုပါ သတိျပဳႀကရန္ပင္၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္စပ္လ်င္း၍ ဖိနပ္ခၽြတ္ျခင္းျဖစ္၍ ေက်ာင္းဆရာေတာ္တို႔၏ ခြင့္ျပဳမႈ မျပဳမႈတို႔ကို ဤတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုေတာ့မည္ မထင္ပါ။
( အမရပူရ မဟာဂႏၶာရံုေက်ာင္းတိုက္ႏွင့္ မဟာစည္ သာသနာ့ရိပ္သာေက်ာင္းတိုက္ စသည့္ အခ်ိဳ႔ေက်ာင္းတိုက္ႀကီးတို႔တြင္မူ ေက်ာင္းေပၚမွာသာ ဖိနပ္စီးခြင့္ မေပးပဲ၊ ေက်ာင္းပရိ၀ုဏ္အတြင္း ဖိနပ္စီးခြင့္ ေပးထားပါသည္။)